2.Ders : Çok Boyutlu Diziler

0

C Programlama Çok Boyutlu Diziler (Multidimensional Arrays)

Bu makalede, çok boyutlu dizilerle çalışmayı öğreneceksiniz (iki boyutlu ve üç boyutlu dizi).

2 boyutlu bir dizi

C programlamada, çok boyutlu dizi olarak bilinen bir dizi dizisi oluşturabilirsiniz. Örneğin,

float x[3][4];

Burada, x iki boyutlu (2d) bir dizidir. Dizi 12 eleman tutabilir. Diziyi 3 satırlı tablo olarak düşünebilirsiniz ve her satırın 4 sütunu vardır.

3 boyutlu bir dizi

Benzer şekilde, üç boyutlu (3d) bir dizi de tanımlayabilirsiniz. Örneğin:

float y[2][4][3];

Burada, y dizisi 24 öğeyi tutabilir.

Bu örneği şöyle düşünebilirsiniz: Her 2 öğenin 4 öğesi vardır, bu da 8 öğeyi oluşturur ve her 8 öğenin 3 öğesi olabilir. Dolayısıyla, toplam eleman sayısı 24’tür.

Çok boyutlu bir dizi nasıl başlatılır?

Çok boyutlu bir diziyi başlatmak için birden fazla yol var.

İki boyutlu bir dizinin başlatılması

// İki boyutlu diziyi başlatmanın farklı yolları

int c[2][3] = {{1, 3, 0}, {-1, 5, 9}};
         
int c[][3] = {{1, 3, 0}, {-1, 5, 9}};
                
int c[2][3] = {1, 3, 0, -1, 5, 9};

Yukarıdaki kod, iki boyutlu bir diziyi başlatmak için üç farklı yoldur.

Üç boyutlu bir dizinin başlatılması.

Üç boyutlu bir diziyi iki boyutlu bir diziye benzer şekilde başlatabilirsiniz. İşte bir örnek:

int test[2][3][4] = { 
                     { {3, 4, 2, 3}, {0, -3, 9, 11}, {23, 12, 23, 2} },
                     { {13, 4, 56, 3}, {5, 9, 3, 5}, {3, 1, 4, 9} }
                 };

Örnek 1: Değerleri saklamak ve yazdırmak için İki Boyutlu Dizi

// bir hafta boyunca iki şehrin sıcaklığını depolamak ve görüntülemek için C programı.

#include <stdio.h>

const int CITY = 2;
const int WEEK = 7;

int main()
{
    int temperature[CITY][WEEK];
    for (int i = 0; i < CITY; ++i) {
        for(int j = 0; j < WEEK; ++j) {
            printf("Şehir %d, Gün %d: ", i+1, j+1);
            scanf("%d", &temperature[i][j]);
        }
    }

    printf("\nGösterilen Değer : \n\n");
    for (int i = 0; i < CITY; ++i) {
        for(int j = 0; j < WEEK; ++j)
        {
            printf("Şehir %d, Gün %d = %d\n", i+1, j+1, temperature[i][j]);
        }
    }
    return 0;
}

Çıktısı : 

Şehir 1, Gün 1: 33
Şehir 1, Gün 2: 34
Şehir 1, Gün 3: 35
Şehir 1, Gün 4: 33
Şehir 1, Gün 5: 32
Şehir 1, Gün 6: 31
Şehir 1, Gün 7: 30
Şehir 2, Gün 1: 23
Şehir 2, Gün 2: 22
Şehir 2, Gün 3: 21
Şehir 2, Gün 4: 24
Şehir 2, Gün 5: 22
Şehir 2, Gün 6: 25
Şehir 2, Gün 7: 26

Gösterilen Değer : 

Şehir 1, Gün 1: 33
Şehir 1, Gün 2: 34
Şehir 1, Gün 3: 35
Şehir 1, Gün 4: 33
Şehir 1, Gün 5: 32
Şehir 1, Gün 6: 31
Şehir 1, Gün 7: 30
Şehir 2, Gün 1: 23
Şehir 2, Gün 2: 22
Şehir 2, Gün 3: 21
Şehir 2, Gün 4: 24
Şehir 2, Gün 5: 22
Şehir 2, Gün 6: 25
Şehir 2, Gün 7: 26

Örnek 2: İki boyutlu dizileri kullanarak iki matrisin toplamı

// 2*2 iki matrisin toplamını bulmak için C programı

#include <stdio.h>
int main()
{
   float a[2][2], b[2][2], c[2][2];
   int i, j;

   // iç içe geçmiş döngü kullanarak giriş alma
   printf("1. matris elemanlarını girin\n");
   for(i=0; i<2; ++i)
    for(j=0; j<2; ++j)
    {
       printf("Gir a%d%d: ", i+1, j+1);
       scanf("%f", &a[i][j]);
    }

  // iç içe geçmiş döngü kullanarak giriş alma
   printf("2. matris elemanlarını girin\n");
   for(i=0; i<2; ++i)
    for(j=0; j<2; ++j)
    {
       printf("Gir b%d%d: ", i+1, j+1);
       scanf("%f", &b[i][j]);
    }

   // iki dizinin karşılık gelen elemanlarını ekleme
   for(i=0; i<2; ++i)
    for(j=0; j<2; ++j)
    {
       c[i][j] = a[i][j] + b[i][j]; 
    }

   // Toplamı görüntüleme
   printf("\nMatris Toplamı:");

   for(i=0; i<2; ++i)
    for(j=0; j<2; ++j)
    {
       printf("%.1f\t", c[i][j]);  
       
       if(j==1)            
          printf("\n");
    }
return 0;
}

Çıktısı : 

1. matris elemanlarını girin
Gir a11: 2;
Gir a12: 0.5;
Gir  a21: -1.1;
Gir a22: 2;
2. matris elemanlarını girin
Gir  b11: 0.2;
Gir b12: 0;
Gir b21: 0.23;
Gir b22: 23;

Matris Toplamı:
2.2     0.5
-0.9    25.0

Örnek 3: Üç Boyutlu Dizi

// Kullanıcı tarafından girilen 12 değeri kaydeden ve yazdıran C programı

#include <stdio.h>
int main()
{
    int i, j, k, test[2][3][2];

    printf("12 adet değer girin: \n");

    for(i = 0; i < 2; ++i) {
        for (j = 0; j < 3; ++j) {
            for(k = 0; k < 2; ++k ) {
                scanf("%d", &test[i][j][k]);
            }
        }
    }

    // Uygun indeks ile değerleri yazdırma.

    printf("\nDeğerleri gösteriliyor.:\n");
    for(i = 0; i < 2; ++i) {
        for (j = 0; j < 3; ++j) {
            for(k = 0; k < 2; ++k ) {
                printf("test[%d][%d][%d] = %d\n", i, j, k, test[i][j][k]);
            }
        }
    }

    return 0;
}

Çıktısı : 

12 adet değer girin: 
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Değerleri gösteriliyor.:
test[0][0][0] = 1
test[0][0][1] = 2
test[0][1][0] = 3
test[0][1][1] = 4
test[0][2][0] = 5
test[0][2][1] = 6
test[1][0][0] = 7
test[1][0][1] = 8
test[1][1][0] = 9
test[1][1][1] = 10
test[1][2][0] = 11
test[1][2][1] = 12